Февруари е месецот кога земјоделците трошат најмногу ѓубриво, особено за ѓубрење на пченицата, но годинава се соочуваат со сериозни предизвици – цените се повисоки за 30 проценти.
Покрај ѓубривата, поскапени се и другите производи неопходни за успешно земјоделско производство, што дополнително им ја отежнува работата.
Цената на вештачкото ѓубриво скокна од 320 на над 400 евра за тон, а цените на земјоделските производи не ги следеа овие поскапувања, што создава огромен финансиски притисок врз производителите.
Земјоделскиот аналитичар Бранислав Гулан вели дека уреата, на пример, поскапела од 390 на дури 450 евра за тон, што дополнително ја усложнува состојбата во која цените на житото се ниски подолго време.
Глобалните случувања значително влијаат на пазарот на ѓубрива. Европските фабрики го намалуваат или го прекинуваат производството поради растот на цените на природниот гас, кои се трипати поскапи од 2022 година.
„Истовремено, ЕУ сè повеќе увезува ѓубрива од Русија – дури 20 отсто од вкупната потрошувачка доаѓа од таа земја. И додека Европа размислува да воведе заштитен данок од 30-40 отсто за руското ѓубриво, земјоделците се прашуваат како да ја преживеат новата сезона“, рече Гулан.
Според него, земјоделците најчесто користат уреа (карбамид), азотно ѓубриво со 46 отсто азот, кое е лесно растворливо во вода и погодно за различни култури. Се користи и амониум нитрат кој содржи 34 проценти азот, кој има брзо дејство, но хигроскопски, како и вар амониум нитрат кој содржи 27 проценти азот и осум проценти калциум, идеален за кисели почви.
Земјоделците сега калкулираат – дали да го платат ѓубривото во готово, кога цената е пониска, или да го заменат за стока? Прогнозите покажуваат дека цените може да пораснат, но постои и можност за намалување на цените во март.
Покрај високите цени, српските земјоделци се соочуваат и со опаѓање на плодноста на почвата. Количината на хумус во Војводина е намалена за три отсто во последните 60 години, што ја загрозува долгорочната продуктивност. Експертите предупредуваат дека е потребно обновување на органската материја преку зеленото ѓубриво, т.е. сеење меѓукултури како што се мешунките, зелките и житарките, кои го подобруваат квалитетот на почвата.
Покрај ѓубривата, поскапуваат и други суровини – хемикалии, хербициди и пестициди, како и семиња кога е време за сеење. Гулан предупредува дека затоа земјоделците се во зголемени загуби, бидејќи трошоците далеку ги надминуваат приходите што ги добиваат за нивните производи. Многу луѓе се откажуваат од земјоделството поради тоа.
Решението, според него, лежи во строга контрола на целиот синџир на снабдување со земјоделски суровини, особено на малопродажните синџири, со цел да се заштитат производителите и да се спречи неконтролирано поскапување.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
