Американскиот професор Алан Лихтман предава историја на Универзитетот во Вашингтон речиси 50 години. Сепак, тој стана национално познат по нешто друго - неговиот модел на кампањата тој го нарече White House Keys, што го користи за прецизно предвидување на резултатите од сите претседателски избори од 1984 година.
Во видео-репортажа за овој историчар, „Њујорк тајмс“ го нарекува „Нострадамус на претседателските избори“. Тој углед го потврди во 2016 година, кога и покрај тоа што речиси сите анкети предвидуваа победа на Хилари Клинтон, тој предвиде дека победник ќе биде Доналд Трамп. По неговата победа, самиот Трамп му честиташе за правилната прогноза.
Неговиот модел
Лихтман одлучил да го примени своето знаење за историските политички трендови за предвидување на иднината во модел што го развил со рускиот сеизмолог Владимир Кеилис-Борок. Ова го направил, вели, затоа што заклучил дека класичните предизборни прогнози се засноваат на погрешни претпоставки.
„Аналитичарите ги следат изборите како да се трка со коњи. Но, историјата ни кажува дека гласачите не се залажуваат со трикови на изборните кампањи. Гласачите гласаат прагматично, во зависност од тоа колку добро Белата куќа управувала со земјата“, објаснува Лихтман за Њујорк тајмс, додавајќи дека анкетите се само „клипови во времето“ и немаат никакво влијание врз исходот на самите избори.
Својот модел го составил со Кеилис-Борок, кого го запознал во 1981 година - Во тој момент помислив дека овој човек е или луд или агент на КГБ, раскажува Лихтман. Меѓутоа, кога се уверил дека не е така, почнал да соработува со него, комбинирајќи ја историјата и моделите од сеизмологијата.
„Ги реформулиравме американските претседателски избори како дихотомија на стабилност, во која момчето што ја држи Белата куќа останува во Белата куќа, и пресврт, во кој партијата од Белата куќа ја губи власта“, наведува тој.
13 „клучеви“ на победата
Тој и Кеилис-Борок ги проучувале сите претседателски избори од 1860 до 1980 година и идентификувале 13 фактори или „клучеви“ кои зависат од победата на претседателот или кандидатот на владејачката партија доколку претседателот веќе има отслужено два мандата на изборите. Тие се:
1. Победа на „среднорочните“ избори (избори за Конгресот одржани на половина од претседателскиот мандат)
2. Без противник од сопствената партија
3. Кандидатот е актуелниот претседател кој бара втор мандат
4. Нема релевантен кандидат од трета страна
5. Добра краткорочна состојба на економијата
6. Добра долгорочна состојба на економијата (барем добра како во последните два мандата)
7. Големи промени во политиката
8. Нема поголем скандал
9. Нема странски или воен неуспех
10. Има голем странски или воен успех
11. Нема социјални немири
12. Претседателот е харизматичен
13. Претседателскиот кандидат е нехаризматичен
Како што може да се види, само последните два од овие 13 фактори се директно поврзани со самите кандидати и нивните карактеристики.
Сега е убеден дека Харис ќе победи
Оваа година тој предвидува дека ќе победи потпретседателката Камала Харис. „Зошто сум сигурен дека Харис ќе победи? Затоа што е блиску само според анкетите, а мојот систем ги игнорира анкетите“, изјави Лихтман за Си-Ен-Ен.
Тој додаде дека овие анкети често се само „слики“ со големи маргини на грешка: „Луѓето не одговараат на анкетарите, тие лажат, се предомислуваат, а анкетарите треба да погодат кои се веројатните гласачи“.
Иако е уверен во својата прогноза, Лихтман рече дека е нервозен - делумно поради количината на вознемирување и омраза што тој и неговото семејство ги доживеале, а делумно поради, како што вели, демократијата е навистина загрозена.
„Демократијата е скапоцена. Но, како и сите скапоцени работи, таа може да се уништи“, рече тој. „Никогаш не сме имале кандидат кој го нарушил мирното предавање на власта, поттикнал насилен државен удар и сега одбива да ги прифати резултатите од фер избори. Не ми е толку важно дали сум во право или не. туку за иднината на нашата земја, која е во голема опасност“, рече тој.
Лихтман ги погодил сите резултати освен победата на Буш бидејќи дотогаш го броел апсолутниот број гласови.
Лихтман го искористил својот модел за да предвиди дека републиканецот Роналд Реган повторно ќе победи во 1984 година, две цели години порано, кога неговиот демократски противкандидат, Волтер Мондејл, сè уште не бил номиниран. Во пролетта 1988 година, тој предвидел дека Џорџ Буш Постариот ќе го победи Мајкл Дукакис, иако тој во тоа време водел во анкетите. Тој предвидел и две последователни победи на Бил Клинтон.
Погодил дека ќе победи во 2016 година иако Клинтон имала повеќе гласови
Како резултат на тоа, Лихтман почнал да го предвидува победникот според електорските гласови, а не со апсолутниот број гласови - и повторно ги погодил сите наредни избори, вклучувајќи ја и победата на Трамп и покрај фактот што Хилари Клинтон имаше речиси 3 милиони гласови повеќе во 2016 година.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
