Мистеријата за исчезнувањето на океанската пластика – фактот дека досега во океаните е пронајдена многу помалку пластика отколку што завршила во нив – конечно е решена. И вестите воопшто не се добри, само покажуваат дека сите сме во неволја сега.
Тие милиони тони пластика всушност не исчезнале, како што претпоставуваа некои истражувачи, туку сè уште пловат во океаните, само се невидливи, покажа истражувањето.
Научниците сега потврдија дека најзастапената форма на пластика во Атлантикот е нанопластиката, честички помали од еден микрометар. Овие честички се насекаде – во дождот, реките, па дури и во воздухот. Тие можеби веќе се инфилтрираат во цели екосистеми, вклучувајќи го и човечкиот мозок, а истражувачите велат дека превенцијата, а не чистењето, е нашата единствена надеж, соопшти Кралскиот холандски институт за морски истражувања (NIOZ).
– Оваа проценка покажува дека во овој дел од океанот има повеќе пластика во форма на наночестички што лебди отколку што има поголема микропластика или макропластика што лебди во Атлантикот или дури и во сите светски океани – рече Хелге Ниман, истражувач во NIOZ и професор по геохемија на Универзитетот во Утрехт.
Кон средината на јуни, тој доби грант од 3,5 милиони евра за спроведување на понатамошни истражувања за нанопластиката во морето и нејзината судбина.
Океанска експедиција
За ова истражување, магистерската студентка од Универзитетот во Утрехт, Софи тен Хајтбринк, работеше четири недели на истражувачкиот брод РВ Пелагија. На патување од Азорските Острови до континенталниот праг на Европа, таа зела примероци од вода на 12 локации каде што филтрирала сè што е поголемо од еден микрометар.
– Со сушење и загревање на преостанатиот материјал, успеавме да ги измериме карактеристичните молекули на различни видови пластика во лабораторијата во Утрехт, користејќи масена спектрометрија – рече Тен Хајтбринк.
Прва реална проценка
Истражувањето на NIOZ и Универзитетот во Утрехт ја дава првата проценка за количината на нанопластика во океаните.
– Има неколку публикации кои покажаа дека нанопластиката постои во океанската вода, но досега никогаш не беше можно да се процени количината – рече Ниман.
Оваа прва проценка беше овозможена, додаде тој, со комбинирање на силите на океанолозите и знаењето на атмосферскиот научник Душан Материќ од Универзитетот во Утрехт.
Шокантна количина
Со екстраполирање на резултатите од различни локации на целиот Северноатлантски Океан, истражувачите дојдоа до огромни 27 милиони тони нанопластика.
– Ова е шокантна сума. Но, ова го реши парадоксот на исчезнувањето на океанската пластика – рече Тен Хајтбринк.
Досега, научниците не беа во можност да ја пронајдат целата пластика што некогаш е произведена. Се испостави дека голем дел од неа сега плови во водата како ситни честички.
Нанопластиките можат да навлезат во вода на различни начини. Делумно ова се случува затоа што поголемите честички се распаѓаат под влијание на сончевата светлина. Вториот дел веројатно доаѓа во контакт со речната вода. Нанопластиките, исто така, се чини дека стигнуваат до океанот преку воздух, бидејќи суспендираните честички паѓаат со дождовницата или паѓаат од површината на воздухот на површината на водата како „суво таложење“.
Последици
Последиците од целата таа нанопластика во водата би можеле да бидат фундаментални, нагласува Ниман, чија студија е објавена во списанието „Nature“.
– Веќе е познато дека нанопластиките можат да навлезат длабоко во нашите тела. Дури е пронајден и во мозочното ткиво. Сега кога знаеме дека е толку сеприсутен во океаните, очигледно е и дека го провлекува целиот екосистем; од бактерии и други микроорганизми до риби и врвни предатори како луѓето. Како ова загадување влијае на екосистемот треба дополнително да се истражи – рече Ниман.
Тој нагласува дека количината на нанопластика во океанската вода е важен дел од сложувалката што недостасува, но дека сега ништо не може да се направи во врска со тоа.
– Нанопластиките што се таму никогаш не можат да се исчистат. Затоа важната порака од ова истражување е дека барем мора да спречиме понатамошно загадување на нашата животна средина со пластика – објасни холандскиот научник.
Со години, научниците предупредуваат дека микропластиката и нанопластиката стигнале насекаде, а неодамна е објавено истражување кое покажува дека овие честички се пронајдени во човечки тела, вклучително и во мозоците. Најстрашно е што никој не знае какви можат да бидат сите последици од ова, ниту како да се запре овој процес.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
