Американскиот и рускиот претседател Доналд Трамп и Владимир Путин ќе се сретнат во Алјаска на 15 август, каде што, како што објави Кремљ, ќе „се фокусираат на дискусии за опциите за постигнување долгорочно мирно решение во Украина“.
Поради ова, тензиите растат во Киев и Европа, поттикнати од стравувањата дека претседателите на Америка и Русија сами ќе се согласат за сè и ќе ги доведат сите други актери до свршен чин.
Путин наводно им кажал на Америка дека ќе ја заврши војната во замена за источна Украина, а договорот се чини дека вклучува некаков вид размена на територии. Самиот Трамп рече дека ќе има „размена на територии во корист на двете страни“ меѓу Русија и Украина, на што се спротивставуваат Киев и неговите европски сојузници.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека „Украинците нема да им ја дадат својата земја на окупаторите“.
„Мала победа за Путин“
Фактот што Трамп се среќава со Путин во Алјаска е мала победа за рускиот претседател, рече Треса Гуенов, програмски директор на Центарот за стратегија и безбедност „Скоукрофт“ при Атлантскиот совет.
„Се чини дека Трамп влегува во овој разговор како Путин да преговара во партнерство или пријателство. Тоа ќе продолжи да ги отежнува овие дискусии ако Украина не е вклучена“, рече таа.
И Украина нема да учествува на овој состанок.
Трамп, кога новинарите го прашаа за таква можност, само одмавна со рака, наведува „Њујорк тајмс“.
Доколку самитот во Алјаска биде успешен, како што објавуваат американските медиуми, може да се одржи состанок меѓу Путин, Трамп и Зеленски.
Според она што Путин наводно му го презентирал на претставникот на Трамп, Стив Виткоф, во Москва, Русија би се согласила на целосно прекин на огнот ако Украина ги повлече своите сили од остатокот од источниот регион, што би ѝ дало на Русија контрола врз Донецк и Луганск, како и на полуостровот Крим.
„Наместо да се најдат во неволја - добија покана за самитот“
Ставот на Трамп кон Русија на Путин и војната во Украина се промени речиси преку ноќ откако тој влезе во Белата куќа. Од почетната надеж за брзо постигнување договор - иако не за 24 часа како што рече - до фрустрација од руските напади врз украинските градови и одбивање да се прифати траен прекин на огнот, кој Москва го условува со отстранување на „причината“ за конфликтот.
Но, откако Виткоф замина за Москва, само два дена пред истекот на ултиматумот на Трамп до Русија - прекин на огнот или санкции - наместо да го стави Кремљ на тест, Путин беше поканет на Алјаска.
Сем Грин, професор по руска политика на Кингс колеџ во Лондон, рече дека самитот е резултат на тоа што и Путин и Трамп „се нашле во ќош“.
Путин, рече Грин, никогаш немал намера да го објави договорот во согласност со ултиматумот на Трамп, што би укажувало на слабост под притисок, а Трамп беше несигурен за можноста за воведување санкции кои на крајот би можеле да се покажат како неефикасни и „да покажат слабост по втор пат“.
„Фактот дека Путин не оди во САД како затвореник, дека од фрустрирачка тема се претвори во некој што е добредојден и дека состанокот се одржува без Украинци и Европејци - сето ова е дипломатска победа за Русија“, рече Грин.
Што може да се очекува на самитот
Според генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, Трамп ќе го „тестира“ Путин.
„Во петок ќе биде важно да се види колку е сериозен Путин, а единствениот што може да го направи тоа е Трамп. Ако не е сериозен, сè ќе застане тука. Ако е сериозен, тогаш од петок процесот ќе продолжи, Украина ќе биде вклучена, Европејците ќе бидат вклучени“, рече Руте.
Тој истакна дека кога станува збор за дискусии за територија, безбедносни гаранции, мировни преговори и што е следно, Украинците „ќе мора да бидат и ќе бидат вклучени“, објави CBS News.
Што е со Европа?
Европејците стравуваат дека ќе бидат „заобиколени“ додека Путин склучува договор со Трамп. Рускиот воен блогер Роман Алехин рече дека Европа е сведена на улога на набљудувач.
„Доколку Путин и Трамп постигнат договор директно, Европа ќе се соочи со свршен чин. Киев, дури и повеќе од тоа“, рече тој.
„Имаме ризик да станеме фуснота во историјата“, изјави за CNN еден неименуван европски дипломат.
Европејците стравуваат дека „размената на територија во корист на двете страни“ на Трамп е неверојатен исход.
„Во Париз, Берлин или Лондон нема смисла преземањето на туѓа територија да значи нешто за оваа американска администрација, а (Европејците) го сметаат тоа за длабоко вознемирувачко“, рече дипломатот.
Затоа, во пресрет на самитот, ЕУ застана на страната на Украина. Неколку земји од НАТО во Европа се отворено скептични кон секој договор што „ја наградува руската агресија“ во тригодишната војна.
Од што се плаши Украина?
Украина се плаши да не го изгуби правото на глас за својата иднина, пишува Њујорк Тајмс. Речиси три и пол години војна во Украина, главниот слоган на Вашингтон во борбата против руската инвазија беше дека „нема преговори за Украина без Украина“.
Но, нема да ја има Украина во Алјаска. Откако Трамп влезе во Белата куќа, нивниот страв е дека неговата визија за „мировен договор“ е договор директно меѓу него и Путин, слично како Франклин Рузвелт, Јосиф Сталин и Винстон Черчил кои ја поделија Европа на конференцијата во Јалта во 1945 година, наведува весникот.
Русите го поздравија самитот
Додека европските и украинските претставници се мачеа да одговорат, Русите го поздравија самитот во Алјаска, бидејќи ова е прв пат руски лидер да биде поканет во САД надвор од Обединетите нации од 2007 година, а Кремљ очигледно нема да мора да прави никакви отстапки во војната, пишува Вашингтон пост.
Кирил Дмитриев, специјалниот претставник на Русија и клучен неформален посредник меѓу Кремљ и администрацијата на Трамп, рече дека одлуката за одржување на самитот во Алјаска - која САД ја купија од Русија во 1867 година за 7,2 милиони долари - е симболично важна за партнерството меѓу САД и Русија.
„Родена како руска Америка - православни корени, тврдини, трговија со крзно - Алјаска ги одразува тие врски и ги прави САД арктичка нација“, напиша Дмитриев на мрежата X.
Руските воени блогери исто така славеа, но воениот дописник Александар Коч на Телеграм, наведувајќи дека состанокот „има сите шанси да стане историски“, предупреди дека ќе биде „под услов Западот да не се обиде да спроведе друга шема“.
Дмитриев предупреди дека се во тек „титански напори од страна на некои земји“ за да се поткопа претстојниот самит, објави Фокс њуз.
Тој не именуваше конкретни земји, но предупреди дека критичарите на преговорите би можеле да се обидат да го саботираат самитот со дипломатски маневри или провокации во медиумите.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата