САД побараа од Украина да ги запре нападите врз руската енергетска инфраструктура, особено врз нафтените рафинерии, дознава <a href="https://www.ft.com/content/98f15b60-bc4d-4d3c-9e57-cbdde122ac0c">Фајненшл тајмс.</a>
Мотивот на Американците е јасен - нападите со беспилотни летала врз тие објекти може да предизвикаат прекини во снабдувањето со руска нафта, а со тоа и пореметувања и поскапувања на светските пазари.
Американците исто така стравуваат дека нападите врз рафинериите може дополнително да ја испровоцираат Русија, изјавија три извори за <a href="https://www.ft.com/content/98f15b60-bc4d-4d3c-9e57-cbdde122ac0c">ФТ.</a>
Овој британски весник понатаму наведува дека официјални лица од Вашингтон упатиле повеќекратни предупредувања до високи функционери на украинските безбедносни служби, пред се Службата за државна безбедност (СБУ) и Воената разузнавачка служба (ГУР). Станува збор за две служби кои во последните месеци ескалираа напади со беспилотни летала врз цели во окупираните делови на Украина, но и во Руската Федерација.
Едно лице изјави за „Фајненшл тајмс“ дека Белата куќа е сè пофрустрирана од „дрските“ напади на украински беспилотни летала врз рафинерии, нафтени терминали и складишта за нафта низ западна Русија, поткопувајќи го рускиот потенцијал за производство на нафта.
<b>Влијание врз пазарите</b>
И да, тоа звучи малку цинично со оглед на фактот дека токму од извозот на нафта, нафтени деривати и гас Кремљ ја финансира инвазијата на Украина, со која западот стои декларативно, но и со испраќање големи пакети оружје ( кои, додуша, опаѓаат, особено на САД ) и друга финансиска помош.
Но, како што произлегува од текстот на <a href="https://www.ft.com/content/98f15b60-bc4d-4d3c-9e57-cbdde122ac0c">ФТ,</a> тоа е поголема глобална игра. И покрај западните санкции и ограничувањето на цената на руската нафта на 60 долари за барел на западните пазари, Русија сè уште е еден од клучните извозници на црно злато.
Така, Москва во 2022 година беше трет по големина извозник на нафта со учество од 8,9 отсто во вкупниот извоз на сурова нафта на светските пазари (според некои податоци заработија околу 120 милијарди долари).
Дури и релативно мали пореметувања во тој синџир на снабдување би можеле значително да ја подигнат цената на барелот на светските пазари и со тоа да предизвикаат енергетска криза, а следствено и финансиска криза.
Доволно е да се погледне моменталната состојба на пазарот - цената на нафтата годинава веќе порасна за околу 15 отсто, на 85 долари за барел, што предизвика и поскапување на горивата. Тоа секако не му се допаѓа на американскиот претседател Џо Бајден, кој се кандидира за реизбор оваа година.
Понатаму, пишува ФТ, во Вашингтон стравуваат дека украинските удари би можеле да предизвикаат посилен одговор од Русија, која би можела да возврати со „затворање“ на енергетската инфраструктура на која се потпираат некои западни земји.
Меѓу другото, се споменува и цевководот CPC, кој транспортира нафта од Казахстан преку Русија до светските пазари. Тој гасовод, кој го користат и ExxonMobil и Chevron, Кремљ накратко го затвори во 2022 година.
– Не охрабруваме ниту овозможуваме напади на руска територија, изјавија американски безбедносни претставници. ЦИА се воздржа од коментари, како и украинските СБУ, ГУР и Кабинетот на претседателот на Украина Володимир Зеленски.
<b>Зголемени напади</b>
Како што веќе споменавме, Украина ги засили нападите врз енергетската и друга инфраструктура низ западна Русија, особено откако почна да го шири производството на сопствени беспилотни летала.
Бидејќи Русите ја напаѓаат инфраструктурата низ Украина повеќе од две години (поинтензивно од есента 2022 година), Киев го гледа тоа како легитимна одмазда. Плус, во ситуација кога руските сили ги притискаат украинските сили преку фронтот, главно затоа што на Украинците им недостасува муниција (која Западот ја ветува, но не ја испраќа доволно блиску) и мажи, овој тип на асиметричен напад им се чини дека е најефикасен начин барем привидно да се изедначат силите.
Од 2022 година, според украински извори, имало најмалку 12 напади на големи рафинерии во Русија, а оваа година веќе 9.
Поранешната аналитичарка на ЦИА Хелима Крофт вели дека Украина може да нападне нафтени постројки и рафинерии во поголемиот дел од западна Русија, потенцијално загрозувајќи дури 60 отсто од извозот на нафта на Русија.
Под услов нападите да продолжат, а понудата почне да опаѓа, цената на барел нафта на светските берзи ќе расте, а со тоа и цената на горивото.
И како што изјави за ФТ Боб Мекнали, поранешен советник за енергија во Белата куќа и актуелен претседател на консултантската фирма Рапидан Енерџи, „ништо не го плаши сегашниот американски претседател повеќе од порастот на цените на горивото во изборна година“.
<b>Она што Киев сака да го постигне</b>
Киев, се разбира, има други приоритети. Во изминатата недела беа извршени два големи напади со беспилотни летала на дури седум руски енергетски објекти.
Покрај тоа, поморските дронови на ГУР и СБУ ги напаѓаат и руските пристаништа. Целта е јасна - да се спречи производството и испораката на гориво за руските сили и, на подолг рок, да се наруши извозот на руска нафта, со која Путин ја финансира војната во Украина.
Некои тврдат дека постои трета цел - нападите, на кои САД не гледаат позитивно, имаат за цел да влијаат на Вашингтон да го протурка пакетот воена помош за Украина од 61 милијарда долари. Но, има проблем за Киев.
Бајден и неговата администрација ќе ја дадоа таа помош колку што можеа. Тоа беше одобрено и од Сенатот на САД.
Проблемот лежи во Претставничкиот дом на американскиот Конгрес во кој претседавачот на републиканците Мајк Џонсон одбива воопшто да го стави тој предлог-закон на гласање (каде што би можел и да помине).
Неговиот мотив, како и мотивот на неколку десетици екстремно десничарски републикански претставници е јасен - тие не сакаат да дадат дополнителна помош за Украина, а се на иста линија со поранешниот американски претседател и актуелен републикански кандидат Доналд Трамп.
А Трамп ниту сака да му помогне на Киев, ниту пак сака Бајден да им помогне и нема да биде особено вознемирен од украинските напади кои би го осакатиле извозот на руска нафта.
Згора на тоа, цената на барелот на светскиот пазар би се зголемила, Американците би платиле повеќе за гориво, а гласачите за тоа би го обвинувале Бајден. Win-win за Трамп.
Извор: ФТ/<a href="https://www.jutarnji.hr/vijesti/svijet/amerikanci-kijevu-ne-gadajte-vise-te-ruske-mete-analiticar-to-uzasava-bijelu-kucu-jasno-je-zasto-15441918?cx_linkref=jl_home_najnovije">Јутарњи</a>